Όταν με ρώτησε η κόρη μου ποια είναι η πιο έντονη ανάμνησή μου από τα Χριστούγεννα των παιδικών μου χρόνων, αμέσως αναδύθηκε στο νου μου η εικόνα της μητέρας μου να ανάβει φωτιά, πολύ πριν ξημερώσει, στην ξυλόσομπα της κουζίνας. Ακόμα θυμάμαι την ευωδιά από τα μυρωδάτα ξύλα που τριζοβολούσαν και την αίσθηση του παγωμένου αέρα στο πρόσωπό μου, όταν – λίγο αργότερα – έβγαινα στο χιονισμένο δρόμο για να συναντήσω τις φιλενάδες μου – καμιά δεκαριά κορίτσια 8-10 ετών – και να πάμε για τα κάλαντα.
Ανακαλώ ένα δυνατό αίσθημα ανυπομονησίας να συναντήσω την παρέα μου, την ευχαρίστηση της σύνδεσης και της συμμετοχής σε κάτι κοινό, χαρούμενο και διασκεδαστικό, καθώς περιδιαβαίναμε ακούραστα τους δρόμους του Βελβεντού σχεδόν μέχρι το μεσημέρι, τραγουδώντας και μαζεύοντας κέρματα και κεράσματα από τα φιλόξενα σπίτια.
Αν και σαν παιδί μάλλον δεχόμουν αρκετά δώρα δεν έχει μείνει τίποτα στη μνήμη μου απ΄ αυτά. Η γλύκα των παιδικών μου γιορτών, Χριστουγέννων και Πρωτοχρονιάς, έχει το άρωμα της οικογενειακής θαλπωρής και της σύνδεσης με τους ανθρώπους που αγαπούσα και όχι της κατανάλωσης και της προσδοκίας «για ακόμα ένα δώρο».
Γι΄ αυτό και εκνευρίζομαι όταν από τα μέσα Οκτωβρίου αρχίζει η …αντίστροφη μέτρηση για τα Χριστούγεννα και τα παιδικά τηλεοπτικά προγράμματα κατακλύζονται από ανούσιες διαφημίσεις για παιχνίδια και δώρα που, όσα κι αν αγοράσεις, όσα κι αν προσφέρεις, φαίνεται να μην είναι ποτέ αρκετά.
Τελικά τι θέλουν τα παιδιά τα Χριστούγεννα; Απλά να πάρουν περισσότερα δώρα; Κι εμείς οι γονείς τι ρόλο παίζουμε; Ψωνίζουμε, μαγειρεύουμε, δωρίζουμε, ξοδευόμαστε εξαντλητικά σε όλα τα επίπεδα, προσπαθώντας να προλάβουμε κάθε καταναλωτική προσδοκία, δική τους και δική μας;
Όταν τα δώρα, τα ψώνια, τα παιχνίδια και τα φαγητά γίνονται υποκατάστατα και όχι απλά σύμβολα αγάπης, τότε τα παιδιά συνδέουν το πόσο αγαπιούνται με τον αριθμό των δώρων που δέχονται. Κι επειδή «ό,τι κι αν πάρεις από κάτι που δεν χρειάζεσαι δεν είναι ποτέ αρκετό», όσα χρήματα κι αν ξοδέψουν οι γονείς, οι νονοί και οι παππούδες, τα παιδιά μόλις ανοίξουν το ένα δώρο θα ψάχνουν για το επόμενο, παγιδευμένα σ΄ έναν φαύλο κύκλο ανικανοποίητου που δεν τελειώνει ποτέ.
Ηρθε η ώρα να βάλουμε ένα τέλος σ΄ όλη αυτή την τρέλλα. Ηρθε η ώρα να επιστρέψουμε με θέρμη στην ομορφιά της απλότητας και – γιατί όχι -της λιτότητας των γιορτών.
Στην πραγματικότητα, το δώρο που κάθε παιδί επιθυμεί είναι να νιώσει ότι είναι άξιο ν΄ αγαπιέται κάθε στιγμή, ότι ανήκει σε μια κοινότητα που το αγκαλιάζει, το υπολογίζει, το υποστηρίζει και τιμά τη μοναδικότητά του.
Τα πολύτιμα αυτά συναισθήματα γεννιούνται και στεριώνουν όταν παιδιά και μεγάλοι μοιράζονται το γιορτινό χρόνο τους μέσα από κοινές δραστηριότητες που θρέφουν τη δημιουργικότητα, την ευγνωμοσύνη, την προσφορά και την ευχαρίστηση της σύνδεσης με τους άλλους ανθρώπους.
Να μερικές ιδέες για το πώς μπορούμε να κάνουμε αυτές τις γιορτές αληθινά διαφορετικές και ουσιαστικές:
► Κατ΄ αρχήν παίρνουμε την απόφαση να απομακρυνθούμε συνειδητά από τις καταναλωτικές υπερβολές και ενημερώνουμε για την απόφασή μας αυτή το ευρύτερο οικογενειακό, φιλικό και συγγενικό περιβάλλον ώστε να υπάρξει «συγχρονισμός».
► Περιορίζουμε δραστικά τον αριθμό των δώρων προς κάθε κατεύθυνση. Τα παιδιά θα μπορούν διαλέξουν ένα δώρο, αυτό που πραγματικά λαχταρούν περισσότερο. Εξηγούμε στα παιδιά τι επιδιώκουμε και τα προστατεύουμε από την άσκοπη έκθεσή τους στο διαφημιστικό βομβαρδισμό. Ισως χρειαστεί να τους μιλήσουμε για το ρόλο της διαφήμισης και να δώσουμε πρώτοι εμείς το καλό παράδειγμα κλείνοντας τελείως την τηλεόραση ή τουλάχιστον την ένταση της φωνής όταν έχει διαφημίσεις.
► Απελευθερώνουμε τον εαυτό μας από την υποχρέωση να κάνει τα πάντα για να είναι «όλοι ευχαριστημένοι». Εχουμε δικαίωμα να εστιαστούμε σε ό,τι μας ικανοποιεί αληθινά, σε ό,τι μας προσφέρει χαλάρωση, ξεκούραση και όμορφες στιγμές μακριά ενδεχομένως από τα εμπορικά κέντρα, τις απανωτές επισκέψεις, τα φορτωμένα τραπέζια, αν όλα αυτά μας εξαντλούν και μας αδειάζουν.
► Στη θέση των παλιών συνηθειών μας προγραμματίζουμε κοινές δραστηριότητες με τα παιδιά: ζωγραφίζουμε μαζί στολίδια για το δέντρο, αφήνουμε τα παιδιά να στολίσουν το δωμάτιό τους για τα Χριστούγεννα όπως θέλουν, πάμε μαζί μια χαλαρή βόλτα με τα πόδια για να θαυμάσουμε τους γιορτινούς στολισμούς, λέμε μαζί τα κάλαντα στον παππού και τη γιαγιά, παίζουμε χριστουγεννιάτικη μουσική και τραγουδάμε παρέα, διασκεδάζουμε με ένα επιτραπέζιο για όλη την οικογένεια μπροστά στο χριστουγεννιάτικο δέντρο, διαβάζουμε χριστουγεννιάτικες ιστορίες, πάμε μαζί σε μια εκκλησία με ωραία χορωδία. Το «μαζί» αυτών των στιγμών είναι το μαγικό συστατικό που θα τις κάνει αξέχαστες.
► Για να δώσουμε το ιδιαίτερο οικογενειακό μας στίγμα στις γιορτές, καθιερώνουμε νέες οικογενειακές παραδόσεις. Μια ακόμα όμορφη ιδέα είναι η «λίστα προσφοράς» που θα φτιάξουμε μαζί με τα παιδιά. Σ΄αυτήν θα καταγράψουμε τις δραστηριότητες στις οποίες θα λάβουμε μέρος κάνοντας κάτι όμορφο και χρήσιμο για όλους, καθώς και τα πράγματα που επιθυμούμε να προσφέρουμε σε ανθρώπους που έχουν ανάγκη.
► Εμείς σκαρώνουμε κάθε χρόνο το «οικογενειακό στολίδι» που θα δεσπόζει στο χριστουγεννιάτικο στολισμό του σπιτιού αντιπροσωπεύοντας τις όμορφες στιγμές που προσδοκούμε να φέρει η νέα χρονιά. Τα στολίδια αυτά τα κρατάμε κάθε χρόνο και τα αξιοποιούμε και την επόμενη χρονια, δημιουργώντας έτσι με το πέρασμα των χρόνων μια αγαπημένη οικογενειακή συλλογή γεμάτη συναισθήματα και αναμνήσεις.
Σε κάθε περίπτωση, αν πραγματικά έχουμε την πρόθεση, πολλά καινούργια πράγματα θα βρούμε να κάνουμε. Εμπρός λοιπόν να ανακαλύψουμε ξανά την ομορφιά της απλότητας και της ποιότητας στις γιορτές των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς!
Το διαβάσαμε εδώ