Τα μάτια του...σαν τα μάτια σας !

Οι γονείς πρέπει να δείχνουν αυξημένη προσοχή για συγκεκριμένα σημεία ή συμπτώματα που μπορεί να εμφανίζει το παιδί και να αναζητούν βοήθεια από ειδικό το συντομότερο δυνατό, μιας και αυτά μπορεί να υποδηλώνουν κάποιο σοβαρότερο πρόβλημα στην όραση. 
 

Τέτοια συμπτώματα και σημεία είναι:
 

•    Τρίψιμο των ματιών
•    Κλείσιμο του ενός ματιού
•    Δακρύρροια
•    Κόκκινα ή πρησμένα μάτια
•    Φωτοφοβία ή ασυνήθιστη ευαισθησία στο φως
•    Κόπωση ή κεφαλαλγία κατά το διάβασμα
•    Αδυναμία να διακρίνει αντικείμενα που άλλα παιδιά μπορούν
•    Μάτι που στραβίζει

 

Διαθλαστικές ανωμαλίες

Μικρές διαθλαστικές ανωμαλίες είναι εύκολο να διαφύγουν της προσοχής του παιδιάτρου και των γονέων και να μη γίνουν αντιληπτές, μέχρις ότου το παιδί πάει στο σχολείο.
Το σχολείο είναι το μέρος όπου συνήθως αποκαλύπτονται και οι πιο μικρές διαταραχές της όρασης, κυρίως λόγω του πίνακα όπου γράφει ο δάσκαλος κατά το μάθημα.
Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται τόσο από τους γονείς όσο και από τους δασκάλους, ώστε να μην μπερδέψουν ένα υποκείμενο πρόβλημα της όρασης με μαθησιακή δυσκολία.

 

Δακρύρροια

Η δακρύρροια είναι τόσο συχνό πρόβλημα, που πολλοί ειδικοί το θεωρούν φυσιολογικό φαινόμενο τουλάχιστον για τους πρώτους μήνες της ζωής.
Οφείλεται στο γεγονός ότι οι δακρυικοί πόροι δεν έχουν ακόμη ανοίξει με αποτέλεσμα την υπερχείλιση των δακρύων που δεν μπορούν να αποχετευτούν. 
Οι δακρυικοί πόροι ανοίγουν φυσιολογικά μέχρι τη συμπλήρωση του πρώτου χρόνου της ζωής οπότε και το πρόβλημα εξαλείφεται.
Σε αντίθετη περίπτωση μπορεί να απαιτηθεί διάνοιξη από ειδικό οφθαλμίατρο.

 

Ερυθρότητα και φωτοφοβία

Ορισμένες φορές η δακρύρροια συνδυάζεται με κόκκινα μάτια ή φωτοφοβία. Τέτοια συμπτώματα μπορεί να σημαίνουν σοβαρότερα προβλήματα όπως φλεγμονές, ερεθισμούς ή ακόμη και γλαύκωμα, δηλαδή βλάβη του οπτικού νεύρου λόγω αύξησης της πίεσης του ματιού.

Το νεογνικό γλαύκωμα οδηγεί σε ερυθρότητα, θόλωση του κερατοειδούς και ελάττωση της όρασης, ενώ συχνά (επειδή το μάτι του παιδιού είναι ακόμη ευένδοτο) η αυξημένη πίεση προκαλεί αύξηση του μεγέθους του βολβού του ματιού. Τέτοιες καταστάσεις πρέπει να παραπέμπονται στον ειδικό οφθαλμίατρο χωρίς καμία καθυστέρηση.

 

Στραβισμός και αμβλυωπία

Φυσιολογικά και τα δύο μάτια εστιάζουν στο ίδιο σημείο. 

Αν το ένα από τα δύο μάτια κοιτάζει σε άλλη κατεύθυνση από το σημείο προσήλωσης, τότε μιλάμε για στραβισμό.

Πέρα από την απώλεια της τρισδιάστατης αίσθησης των αντικειμένων και της αίσθησης του βάθους του περιβάλλοντος χώρου, ο εγκέφαλος του παιδιού με στραβισμό, μην μπορώντας να συνδυάσει τις δύο εντελώς διαφορετικές εικόνες που παράγουν τα μάτια σε μία, αναγκάζεται να απωθήσει την εικόνα από το μάτι που στραβίζει, με αποτέλεσμα τη μη αναστρέψιμη ελάττωση της οπτικής του οξύτητας. Αυτή η κατάσταση ονομάζεταιαμβλυωπία, ενώ συχνά αναφέρεται και σαν «τεμπέλικο μάτι». 

Αν δεν αναγνωριστεί και δεν αντιμετωπιστεί τα πρώτα χρόνια της ζωής ένα μάτι που στραβίζει, θα οδηγήσει σε μόνιμη λειτουργική βλάβη με σημαντική ελάττωση της όρασης.

Γονείς και παιδίατροι πρέπει να εντοπίσουν όσο το δυνατόν γρηγορότερα τέτοια συμπτώματα παρατηρώντας το παιδί, ακόμη και αν το ίδιο δεν είναι σε θέση να τα περιγράψει. Στη βρεφική ηλικία για παράδειγμα, μπορεί να προσέξουμε ότι το παιδί κλείνει ή καλύπτει το ένα του μάτι, για να δει, ή ότι γέρνει το κεφάλι του σε κάποια ασυνήθιστη θέση.

Σε σπανιότερες περιπτώσεις ο στραβισμός μπορεί να υποκρύπτει άλλες ακόμη πιο σοβαρές καταστάσεις όπως καταρράκτη και γλαύκωμα ή κάποια βλάβη στον αμφιβληστροειδή ή το οπτικό νεύρο.

 

Άλλα ευρήματα από τα μάτια

Μερικές φορές οι γονείς μπορεί να προσέξουν ότι η κόρη του ματιού του παιδιού τους δεν είναι ομοιόμορφα «μαύρη» (ή «κόκκινη» στις φωτογραφίες). Αυτό μπορεί να οφείλεται σε κάποια ανωμαλία που διαταράσσει τη διαφάνεια του ματιού, όπως ο καταρράκτης ή κάποια θολερότητα στον κερατοειδή, ή πιο σπάνια σε οφθαλμικούς όγκους ή σε αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς. Τέτοια ευρήματα πρέπει άμεσα να διερευνώνται από ειδικό οφθαλμίατρο.

Άρθρο: Athens Eye Hospital