Πώς συνδέεται η διατροφή με τις μυοσκελετικές κακώσεις

Πως επηρεάζει η διατροφή τη φυσική αποκατάσταση μιας μυοσκελετικής κάκωσης σε ένα παιδί - έφηβο.

Με τον όρο κάκωση εννοούμε το σύνολο των βλαβών των ιστών πού προκαλούνται ακαριαίως κατά τη στιγμή του ατυχήματος, από διάφορες μορφές μηχανικών παραγόντων, όταν αυτοί υπερβούν τη φυσική αντοχή των ιστών και των οργάνων. Οι τραυματισμοί (κακώσεις) ταξινομούνται σε ανοικτές και κλειστές.

Η κάκωση δεν αφορά μόνο οστά (όπως δυστυχώς συνηθίζεται ν' ακούγεται) αλλά και μύες, τη γνωστή σε όλους μας θλάση, (κάκωση μαλακών μορίων) όπου εκεί υπάρχει διακοπή της συνέχειας του ιστού.

Σ' αυτές τις περιπτώσεις η επιστήμη της φυσικοθεραπείας έρχεται να βοηθήσει τους ασθενείς όπου έχουν υποστεί τέτοιο τραυματισμό, μέσω των μεθόδων της κινησιοθεραπείας, laser, ultrasound, βραχέων κυμμάτων, ηλεκτροθεραπείας και πολλών άλλων όπου μπορούν να βοηθήσουν την άμεση αποκατάσταση αυτού. Το κάθε οστό έχει τη δική του βιολογική ηλικία και τη δική του ανάπτυξη, αυτό σημαίνει πως η ανάπτυξη του σκελετικού μας συστήματος δεν είναι ίδια με του μυικού όπου σταματά ταυτόχρονα για όλες τις μυικές ομάδες σε μια συγκεκριμένη ηλικία (το ποσοστό ανάπτυξης εξαρτάται απο το γονότυπο του παιδιού), αλλά είναι διαφορετική σε κάθε οστό, για παράδειγμα το άνω τμήμα της κνήμης σταμάτα στα 20 έτη ενώ το κάτω στα 18, η σπονδυλική στήλη και το ιερό οστό στα 25 ενώ το ωλέκρανο στα 16, όπως μπορεί κάποιος πολύ εύκολα να συμπεράνει η αποκατάσταση κακώσεων στη νεαρή ηλικία ΑΠΑΙΤΕΙ άριστη γνώση του φυσικοθεραπευτή γύρω από την ανατομία του παιδιού και εξαιρετική προσοχή για την αποφυγή τραυματισμών.

Σημαντικό όμως δεν είναι μόνο η φυσιοθεραπευτική και ιατρική προσέγγιση του παιδιού - εφήβου αλλα και η διατροφή του. Ένα παιδί το οποίο δεν τρέφεται σωστά, είτε λαμβάνοντας κακής ποιότητας θερμίδες απο ταχυφαγεία, είτε λαμβάνοντας μειωμένες, τότε η αποκατάστασή του θα είναι αργή και κακή διότι ακόμη και οι τραυματισμοί πρεπει να θεραπεύονται άμεσα για να μην έχουμε αργότερα άλλες επιπλοκές.

Για να ζήσει ένα κύταρρο και να μεγαλώσει, πρέπει να προσλαμβάνει θρεπτικές ουσίες και άλλες ουσίες από τα γύρω του υγρά, όπως και στο σχηματισμό νέου ιστού μετά από κάκωση όπου οι ινοβλάστες περνούν σε μια εκρηκτική φάση και καθώς εφοδιάζονται με οξυγόνο και θρεπτικά συστατικά από τα τριχοειδή δημιουργούν ένα πλέγμα απο ίνες κολλαγόνου απαραίτητο για την αποκατάσταση της δομικής συνέχειας των ιστών.

Η μητέρα και ο πατέρας θα πρέπει ν' ακούν με ευλάβεια τον παιδίατρό τους και να μην κάνουν οτι πιστεύουν εκείνοι σωστό για το παιδί τους, αλλά ν' ακολουθούν πιστά τις οδηγίες του. Η πρωτεΐνη είναι ως γνωστόν η δομική ύλη των ιστών μας, όπως για παράδειγμα χρειάζονται τούβλα για να χτιστεί ένας τοίχος, έτσι χρειάζεται και η πρωτεΐνη για να αποκατασταθεί ένας ιστός (οστίτης, μυικός κλπ), στην περίπτωση της κάκωσης το σώμα μας έχει ανάγκη για περισσότερη πρωτεΐνη απ ΄ότι συνήθως, σε ότι αφορά τα οστά οι απόψεις διίστανται με μελέτες οι οποίες έρχονται σε αντίκρουση αναμεταξύ τους, οι επιδημιολογικές μελέτες δείχνουν ότι υπάρχει μια συσχέτιση μεταξύ πρόσληψης πρωτεϊνών και οστεοπορωτικών καταγμάτων, όμως αυτές δεν μπορούν να δείξουν ΑΝ υπάρχει σχέση αιτίας - αποτελέσματος.

Οι μελέτες έχουν μεικτά αποτελέσματα και είναι αντικρουόμενες. Κάποιες δείχνουν ότι χορτοφαγικές δίαιτες προστατεύουν από την οστεοπόρωση και άλλες ότι οι πρωτεΐνες χτίζουν πιο γερά οστά.

Να σημειωθεί ότι οι μελέτες αυτές αφορούν την υπερβολική κατανάλωση πρωτεϊνών. Οι πρωτεΐνες είναι απαραίτητες για τα οστά καθώς το 20-22% της μάζας τους αποτελούνται από κολλαγόνο, έτσι η έλλειψη αμινοξέων στη διατροφή είναι καταστροφική. Επιπλέον, μελέτες που διερεύνησαν δίαιτες οι οποίες πρόσφεραν ακόμη και το 30% της συνολικής ενέργειες από πρωτεΐνες (181-214 γραμμάρια την ημέρα) δεν βρήκαν αύξηση ασβεστίου στα ούρα.

Τελικά η πρωτεΐνη βοηθά τα οστά; Η απάντηση είναι ΝΑΙ αλλά με μέτρο, το παιδί πρέπει να τρώει κρέας, πουλερικά, γαλακτομικά, αυγά, ψάρια και να μη γυρνάμε το κεφάλι σε αυτά. Είναι λάθος αποκλειστικά η χορτοφαγία διότι οι πρωτεΐνες που προσφέρουν είναι δεύτερης κατηγορίας με έλλειψη των βασικών αμινοξέων, τα οποία είναι αναγκαία για την ανάπτυξη του παιδιού αλλά και την επούλωση κακώσεων, καθώς και η σόγια ανήκει στη δεύτερης ποιότητας πηγή πρωτεΐνης. Ένα άλλο επίσης σημαντικό είναι η ποσότητα, στη χορτοφαγία η ποσότητα πρωτεΐνης που βρίσκεται είναι ελάχιστη εν συγκρίσει με αυτή στο κρέας. Eίναι γνωστό στους περισσότερους ότι το ασβέστιο είναι απαραίτητο για το χτίσιμο γερών οστών - ιδιαίτερα κατά την παιδική και την εφηβική ηλικία, όταν ο σκελετός αναπτύσσεται. Αποτελεί το 1,5% του βάρους του σώματος, το 99% βρίσκεται στα οστά και το υπόλοιπο 1% στα δόντια, το πλάσμα του αίματος και το δέρμα. Μαζί με το φώσφορο συμβάλει στην οστεοποίηση και είναι απαραίτητο για τη διατήρηση της λειτουργικότητας των κυττάρων. Με μέτρο η σοκολάτα! Oρισμένα τρόφιμα, όπως η σοκολάτα, το κακάο, αλλά και το σπανάκι και τα γογγύλια, περιέχουν οξαλικά οξέα, που παρεμποδίζουν την απορρόφηση του ασβεστίου από τον οργανισμό. Στην κατανάλωση κρέατος έχει παρατηρηθεί ότι η απώλεια ασβεστίου σε όσους καταναλώνουν κρέας με μέτρο είναι της τάξεως των 37mg την ημέρα, ενώ σε όσους τρώνε καθημερινά κρέας αγγίζει τα 137mg. Oι ειδικοί, λοιπόν, συμπεραίνουν ότι η αυξημένη κατανάλωση κρέατος μπορεί να προκαλέσει απώλεια ασβεστίου. Από την άλλη μεριά, όμως, η μετρημένη κατανάλωση κρέατος, καθώς και άλλων πηγών πρωτεΐνης, είναι απαραίτητη για το χτίσιμο γερών οστών! Το όριο που προτείνουν οι ειδικοί, λοιπόν, είναι έως 4 μερίδες κρέας την εβδομάδα και τρεις μερίδες γαλακτοκομικών την ημέρα. ΠΑΝ ΜΕΤΡΟΝ ΑΡΙΣΤΟΝ, ρωτάμε τον ΠΑΙΔΙΑΤΡΟ ΜΑΣ!

Επίσης, στη διατροφή του παιδιού πρέπει να υπάρχει καλής ποιότητας υδατάνθρακας (ρύζι, γλυκοπατάτα, μακαρόνια ζέας κλπ), όχι λευκό ψωμί, γαριδάκια, κρουασάν και οτιδήποτε άλλο περιέχει λευκό αλεύρι, διότι το παιδί λαμβάνει κακές θερμίδες που δεν το βοηθάνε, το λίπος είναι επίσης αναγκαίο στη διατροφή και μάλιστα το καλό λίπος (ελαιόλαδο, ψάρια κλπ), όχι βούτυρο και κορεσμένο (είναι αναγκαία σε μικρές ποσότητες λόγω των βιταμινών A,D,E,K), ο λόγος που αναφέρω τους υδατάνθρακες και το λίπος είναι επειδή το σώμα μας όταν δε βρίσκει επαρκή υδατάνθρακα, ναι μεν αυξάνει την καύση του λίπους, αλλά ποτέ δε φτάνει σε ποσοστό 100% αυτού, απεναντίας αφήνει ένα μικρό ποσοστό καύσης στην πρωτεΐνη. Θα δώσω ένα απλό παράδειγμα στις μητέρες αλλά και μπαμπάδες που διαβάζουν αυτό το άρθρο. Ο υδατάνθρακας και το λίπος "καίγεται" όπως ένα κούτσουρο, ενώ η πρωτεΐνη όπως μια χαρτοπετσέτα, είναι πολύ εύκολο να αντιληφθεί κάποιος πως έστω και το 2-3% καύσης πρωτεΐνης από το σώμα μας όταν αυτό δε βρίσκει υδατάνθρακα είναι αρκετά μεγάλο, έχοντας ως αποτέλεσμα να γίνεται ενέργεια και όχι δομική ύλη!

Όλα τα παραπάνω θα τα ρυθμίσει ΜΟΝΟ ο παιδίατρος στο παιδί και κανείς άλλος, σε ότι αφορά τις αναλογίες τροφών και το είδος των τροφών, όπως επίσης αρκετές φορες είναι απαραίτητη η χρήση συμπληρωμάτων διατροφής, κάτι το οποίο αποφασίζει ο παιδίατρος, όταν ο ασθενής δεν είναι σε θέση να σιτίζεται κανονικά. Ένα άλλο επίσης σημαντικό που πρεπει να προσέχουν οι νέες μαμάδες είναι η πρόσληψη βιταμινών για τα παιδιά, να ξεκαθαρίσουμε πως οι βιταμίνες δε δίνουν ενέργεια αλλά βοηθούν με τη σειρά τους στην αποκατάσταση ιστών και είναι οδηγοί πρωτεΐνοσύνθεσης, οπότε ποτέ καμία μαμά να μη δώσει χωρίς την έγκριση του παιδιάτρου βιταμίνες στο παιδί της επειδή νιώθει κουρασμένο, απεναντίας θα πρέπει να ακολουθεί σωστά τις οδηγίες του διότι μόνο ο παιδίατρος γνωρίζει άριστα τις ανάγκες του παιδιού - εφήβου.

Άρθρο: Μελάς Γεώργιος, MD physiotherapist