Εφηβεία και ανασφάλειες

Η περίοδος όπου οι έφηβοι έπαιζαν ξέγνοιαστοι στο πάρκο, στο δρόμο, στην αυλή, που πήγαιναν στο σχολείο χωρίς να τους ενδιαφέρει τι θα φορέσουν ή που δεν περνούσε καν από το μυαλό τους το αν το κόκκινο χρώμα ταιριάζει με το καφέ… τελείωσε!!! Η εφηβεία έρχεται να ταράξει τις πολύ ήρεμες και «αθώες» παιδικές στιγμές της ανεμελιάς. Αυτό που τώρα έχουν να αντιμετωπίσουν είναι η ανατροπή των συναισθημάτων και η μεγάλη διάθεση αυτοκριτικής.

Οι έφηβοι μπαίνουν απότομα σε μία διαδικασία αμφισβήτησης και διαπραγμάτευσης του ίδιου τους του εαυτού. Αμφισβητούν την εξωτερική τους εμφάνιση, το ντύσιμό τους, τον τρόπο που μιλούν, περπατούν, ακόμη και τον τρόπο που σκέφτονται. Πολλές φορές κοιτάζουν περισσότερο να ικανοποιούν τις προτιμήσεις των άλλων (συνομηλίκων τους), παραβλέποντας ακόμη και το ενδεχόμενο ότι κάτι μπορεί να μην τους εκφράζει. Δεν είναι λίγες οι φορές που ο έφηβος ντύνεται ακριβώς όπως ο φίλος του, περπατά και μιλά όπως εκείνος, μόνο και μόνο επειδή θεωρεί πως ο άλλος είναι καλύτερός του. Είναι πολύ σύνηθες οι έφηβοι να συγκρίνουν τους εαυτούς τους με τους συνομιλήκους τους και να προσπαθούν να αλλάξουν τα πάντα.

Αυτό που φωτίζεται μέσα από αυτές τις συμπεριφορές, δεν είναι τίποτε άλλο παρά η πολλή χαμηλή αυτοεικόνα του εφήβου, που έχει ως συνέπεια ο ίδιος  να ακυρώνει πολύ εύκολα τον εαυτό του και τις επιλογές του. Αυτό είναι κάτι πολύ αναμενόμενο στην εφηβεία.

Οι αντιδράσεις του εφήβου που κλείνεται μέσα στις ανασφάλειές του, μπορεί να είναι:

• Απομόνωση, απόσυρση
• Άρνηση για φαγητό
• Διαταραχές στον ύπνο
• Άρνηση να διαβάσει ή να ακολουθήσει τις καθημερινές του δραστηριότητες
• Θυμός προς όλους

Οι γονείς έρχονται πολλές φορές σε αδιέξοδο, στην προσπάθειά τους να προσεγγίσουν αυτήν την κατάσταση. Συναντούν κλειστές πόρτες, εφήβους να περνούν ώρες στο δωμάτιό τους κλαίγοντας, σπάζοντας πράγματα ή κοιτάζοντας τον εαυτό τους στον καθρέφτη. Η ανησυχία τους φυσικά κορυφώνεται όταν ακούνε το παιδί τους να τους λέει «γιατί με έκανες έτσι», «γιατί οι άλλοι μπορούν κι εγώ όχι», «καλύτερα να μην είχα γεννηθεί» κ.α. Φυσικά ο γονιός δεν ξεφεύγει πάλι από το στόχαστρο, καθώς του καταλογίζεται το γεγονός ότι αυτός τον γέννησε και τον μεγάλωσε με αυτόν τον τρόπο που του δημιουργεί τόσα προβλήματα.

Οι γονείς για μια ακόμη φορά λοιπόν, δεν πρέπει να μπουν στη διαδικασία λογομαχίας. Είναι κι αυτό μία φάση που θα πάρει το χρόνο της. Η σωστή αντιμετώπιση, δεν είναι πως θα δώσει απαντήσεις στις ανησυχίες του εφήβου, αυτό είναι κάτι που θέλει προσωπική διαχείριση. Η σωστή αντιμετώπιση από πλευράς του, είναι να μην φορτίσει κι άλλο το κλίμα. Αν ο έφηβος περνά όσα περνά μέσα του κι έρχεται και το εξωτερικό περιβάλλον να τον πιέσει, τότε αυτό θα γίνει δυσβάσταχτο. Επίσης υπάρχει το ενδεχόμενο να τον αποπροσανατολίσει και να πιστέψει πως όντως το πραγματικό του πρόβλημα είναι οι γονείς του. Έτσι, θα μπει σε μια διαδικασία πάλης με τους γονείς του, ξεχνώντας ίσως να λύσει το ουσιαστικό του θέμα το οποίο έχει να κάνει με την αποδοχή του εαυτού του!!!

Η βοήθεια που δίνεται στον έφηβο στο κομμάτι της αυτοεικόνας του, δυστυχώς για μια ακόμη φορά δεν δίνεται εκείνη την χρονική στιγμή. Ο γονιός όταν έχει έναν έφηβο σε αυτήν την κατάσταση, πλημμυρισμένο από τις ανασφάλειες του, δυστυχώς δεν μπορεί να βρει τα κατάλληλα λόγια για να τον πείσει για το πόσο σπουδαίος και μοναδικός είναι. Αυτό είναι κάτι που χτίζεται για μια ακόμη φορά πολλά χρόνια πίσω. Από τα πρώτα κιόλας χρόνια της ζωής του παιδιού, πρέπει να φροντίζουμε να του τονίζουμε το πόσο ξεχωριστός, σπουδαίος και σημαντικός είναι. Φροντίζουμε πάντα να φωτίζουμε τις θετικές του πλευρές, παραβλέποντας τις αρνητικές. Έτσι, μεγαλώνουμε παιδιά γεμάτα αυτοπεποίθηση, τα οποία ναι μεν θα περάσουν τη φάση της αυτοκριτικής στην εφηβεία, αλλά πιο ανώδυνα!!!

Άρθρο: Αθανασία Κουτσούκου, ψυχολόγος – παιδοψυχολόγος