Με την πρώτη ματιά μοιάζει τουλάχιστον ριψοκίνδυνο να αποφασίζει ένας 40άρης, δίχως οποιοδήποτε ταλέντο στη μουσική, να αφοσιωθεί ολόψυχα στην μελέτη της. Ριψοκίνδυνο υπό το πρίσμα των προκαταλήψεων που θέλουν μονάχα τον εγκέφαλο των παιδιών αρκετά εύπλαστο, ώστε να μπορεί να μαθαίνει κάτι τόσο πολύπλοκο, όπως η μουσική.

Και όμως, αυτό ακριβώς έκανε ένας σημερινός 40άρης, ο οποίος μάλιστα είναι καθηγητής και διευθυντής στο Κέντρο Γλώσσας & Μουσικής του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης. Ο δρ Γκάρι Φ. Μάρκους, συγγραφέας του βιβλίου «Guitar Zero» (εκδ. PenguinPress), μίλησε για το εγχείρημα και την κατάληξή του στις εφημερίδες «Wall Street Journal» και «Corriere della Sera» - και απέδειξε περίτρανα ότι ουδόλως αντιστοιχεί στην πραγματικότητα το γνωμικό που θέλει το «γερασμένο σκυλί» να μην μπορεί να μάθει «νέα κόλπα».

Όπως εξήγησε, το να μάθει ένα μουσικό όργανο αποτελούσε όνειρο ζωής γι’ αυτόν, αλλά κάθε προσπάθεια που είχε κάνει από το Δημοτικό και μετά, είχε καταλήξει σε αποτυχία.

Πριν από δύο χρόνια, στα 38 του, αποφάσισε να κάνει μία τελευταία απόπειρα, αλλά πριν την αρχίσει θέλησε να δει τι έχει να πει η επιστήμη επ’ αυτού. 

«Με μεγάλη μου έκπληξη διαπίστωσα ότι δεν υπήρχαν επιστημονικά στοιχεία για το αν μπορεί ένας ενήλικας να μάθει ένα μουσικό όργανο», λέει. «Το πρόβλημα δεν ήταν η έλλειψη επιστημονικού ενδιαφέροντος για την μουσική εκπαίδευση των ενηλίκων, αλλά το ότι δεν υπήρχαν εθελοντές».

 

Χρειάζονται 10.000 ώρες

Όπως εξηγεί ο δρ Μάρκους, για να μάθει κανείς ένα μουσικό όργανο, πρέπει να αφιερώσει πολύ χρόνο – «10.000 ώρες είναι ένας αριθμός που συχνά αναφέρεται», τονίζει – ενώ για να γίνει μια σωστή επιστημονική μελέτη πρέπει να συμμετάσχουν πολλοί εθελοντές, με επαρκή δέσμευση στην εκμάθηση του οργάνου της επιλογής τους. «Δεν υπάρχουν πολλοί ενήλικες, με αυτού του είδους την δέσμευση», προσθέτει.

Έτσι, αποφάσισε να γίνει το ινδικό χοιρίδιο του εαυτού του.

«Εξαρχής ήξερα ότι η μόνη μου ελπίδα για να τα καταφέρω ήταν να αφοσιωθώ ολόψυχα στο όργανο που επέλεξα, την κιθάρα», λέει. «Δεν υπήρχε περίπτωση να τα καταφέρω παίζοντας λίγα λεπτά την εβδομάδα, διότι κατ’ αρχήν δεν είχα καμία συναίσθηση του ρυθμού – ένας ειδικός που συμβουλεύθηκα μου είπε ότι μάλλον πάσχω από μία διαταραχή η οποία αποκαλείται συγγενής (εκ γενετής) αρρυθμία και ουσιαστικά αποτελούσε ευγενικό τρόπο για να μου πει ότι ήμουν εντελώς φάλτσος σε οτιδήποτε αφορούσε τη μουσική. Παρ’ όλα αυτά, αποφάσισα να δοκιμάσω – και έκανα την κιθάρα μόνιμο σύντροφό μου».

Η πρόοδός του στην αρχή ήταν πολύ αργή, αλλά τελικά βρήκε ένα βιβλίο (τιτλοφορείται «Crash Course: Acoustic Guitar» και υπογράφεται από τον David Mead, έναν πολύ γνωστό κιθαρίστα, συγγραφέα και δάσκαλο κιθάρας στις ΗΠΑ), το οποίο του έδειξε όλα τα μικρά βήματα που πρέπει να κάνει ένας ενήλικας για να μάθει κιθάρα. Στη συνέχεια, έκανε μαθήματα, αγόρασε μία καλύτερη κιθάρα και άρχισε να παίζει καθημερινά, όσο μπορούσε – άλλοτε 20 λεπτά, άλλοτε μία ώρα, ακόμα και όταν πήγαινε ταξίδι.

Έπειτα από έναν χρόνο, είχε την πρώτη του ουσιώδη στιγμή, καθώς ο δάσκαλός του στην κιθάρα του είπε ότι για πρώτη φορά είχε παίξει αληθινή μουσική. 
 

Πως να τα καταφέρετε

«Το να μάθει κανείς ένα μουσικό όργανο, μια ξένη γλώσσα ή κάτι που απαιτεί πολύπλοκες δεξιότητες, συνιστά σε όλες τις ηλικίες μία πρόκληση», λέει. ο δρ Μάρκους. 

«Μελετώντας τον εαυτό μου, όμως, έμαθα μερικά πράγματα που πιστεύω ότι μπορούν να βοηθήσουν τον καθένα να τα καταφέρει. Και λέω “τον καθένα”, διότι πλέον ξέρω πως με επιμονή και υπομονή τίποτα δεν είναι αδύνατον, ανεξάρτητα από την ηλικία. Προσωπικά, δεν θα γίνω ποτέ αστέρας της ροκ, αλλά μπορώ πια να παίζω μουσική – κι αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό».

 

Να λοιπόν τι συνιστά ο δρ Μάρκους σε οποιονδήποτε ενήλικα θέλει να μάθει κάτι νέο και απαιτητικό:

1. Να κάνετε μικρά βήματα και να μην περιμένετε ότι θα τα καταφέρετε μέσα σε μία νύχτα. Δεν είναι ρεαλιστικό να περιμένετε ότι θα αποκτήσετε επαγγελματικές δεξιότητες με κάποιο μαγικό τρόπο. Είτε θέλετε να παίξετε κιθάρα είτε να ζωγραφίσετε, να γίνετε σεφ, να ασχοληθείτε με ένα άθλημα ή να μάθετε κάτι, ο εγκέφαλός σας θα απαιτήσει μεγάλου βαθμού αναδιοργάνωση – και αυτό χρειάζεται χρόνο και κόπο.

2. Να ασχολήστε καθημερινά, όσες άλλες δουλειές κι αν έχετε. Επειδή πρέπει να κάνετε μικρά βήματα κάθε φορά, τα βήματα αυτά πρέπει να είναι πολυάριθμα και καθημερινά. Για να μάθετε, πρέπει να «κτίσετε» νέες αναμνήσεις και μελέτες δείχνουν ότι μαθαίνουμε τις νέες πληροφορίες πιο αποτελεσματικά όταν μοιράζουμε την πρακτική εξάσκησή μας σε διάστημα χρόνου (λ.χ. σε ένα εξάμηνο) παρά όταν προσπαθούμε να τις αποκτήσουμε σε ένα πολύ μικρό χρονικό διάστημα (όπως λ.χ. τις μέρες πριν από ένα τεστ στο πανεπιστήμιο).

3. Να δουλεύετε πάντοτε με τα αδύναμα σημεία σας. Μελέτες δείχνουν πως η βελτίωση των αδύναμων σημείων αποτελεί καλύτερο προάγγελο επιτυχίας απ’ ό,τι η εξάσκηση των δυνατών σημείων – και αυτό ισχύει για τα πάντα, από το σκάκι έως το ποδόσφαιρο και τη μουσική.

4. Μην αφήσετε την εξάσκηση να γίνει ρουτίνα – και αν «κολλήσετε», δοκιμάστε κάτι άλλο και μετά επιστρέψτε σε ό,τι σας δυσκολεύει. Στην κιθάρα λ.χ. άλλοτε να παίζετε με μετρονόμο, άλλοτε δίχως αυτόν και άλλοτε με ενισχυτή, ώστε να υπάρχει ποικιλία. Η ποικιλία αυτή αλλάζει την ροή ντοπαμίνης (είναι μια ουσία) στον εγκέφαλο, με αποτέλεσμα να ενεργοποιούνται τα αισθήματα επιβράβευσης που μας εμποδίζουν να εγκαταλείψουμε την προσπάθεια.

5. Βρείτε έναν δάσκαλο που θα σας καταλαβαίνει και θα μπορεί να σας μεταδίδει τις γνώσεις του.

6. Μην νομίζετε ότι μόνο αν γίνετε επαγγελματίες, θα έχετε επιτύχει. Συχνά το μεγαλύτερο όφελος από κάτι νέο, είναι η ικανοποίηση της ίδιας της επίτευξης και της δημιουργίας.

 


  Το διαβάσαμε εδώ